Yên Sơn là xã đồng chiêm của huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang. Được thành lập ngày 21/01/1957 theo Nghị định số 24/TTg-CP của Thủ tướng Chính phủ; xã có tổng diện tích tự nhiên 18,84 km2, địa giới hành chính được bao bọc bởi dãy núi Tháng và sông Lục Nam bao quanh 1/2 xã, phía Đông Bắc có dãy núi Tháng, phía Tây Nam có dãy núi Cô Tiên, tạo thành lòng chảo, thế chân kiềng vòng tròn án ngữ. Đây là vị trí địa lý quan trọng có ý nghĩa chiến lược của tổng Bắc Lũng thuộc tỉnh Bắc Ninh trước đây.
Trong dòng chảy lịch sử, Yên Sơn có nhiều lần đổi thay về địa lý hành chính. Từ xa xưa, địa bàn xã Yên Sơn là một phần đất nằm trong tổng Trí Yên, phủ Lạng Giang, sau đó nhập vào tổng Bắc Lũng, huyện Phượng Nhỡn, chấn Kinh Bắc. Dưới thời Pháp thuộc, Yên Sơn thuộc tổng Bắc Lũng, tỉnh Bắc Ninh, khi thành lập tỉnh Bắc Giang, tổng Bắc Lũng thuộc tỉnh Bắc Giang. Đến đầu thế kỷ XX, tổng Bắc Lũng thuộc huyện Lục Ngạn, thời kỳ đó Yên Sơn có 3 xã là Yên Sơn, Mai Thưởng và Cổ Mân. Sau khi thành lập huyện Lục Nam, có 2 xã là Yên Sơn A và Yên Sơn B, dân số lúc đó có 4.230 người; sau sáp nhập lại là xã Yên Sơn bây giờ với vị trí địa lý: Phía Bắc giáp xã Chu Điện, Lan Mẫu; phía Đông giáp xã Bắc Lũng, Khám Lạng; phía Tây giáp xã Trí Yên, huyện Yên Dũng; phía Nam có con sông Lục Nam bao bọc bắt nguồn từ các chi lưu sông Cẩm Đàn, sông Thanh Luận, sông Bò chảy qua Yên Sơn về Lục Đầu Giang, bên kia là xã Vũ Xá.
Địa bàn xã có đường sắt chạy từ Kép qua Yên Sơn đi Hạ Long, Quảng Ninh; có đường tỉnh 293 chạy qua, trên địa bàn hiện đang được quy hoạch, triển khai thực hiện các Dự án lớn với tiềm năng phát triển công nghiệp, thương mại, dịch vụ (Dự án sân Golf và nghỉ dưỡng Bắc Giang; Khu Công nghiệp Lan Sơn; Khu Công nghiệp Yên Sơn- Bắc Lũng; Khu Công nghiệp xã Yên Sơn; Khu Công nghiệp Lan Sơn 2; 08 Khu dân cư, thương mại, dịch vụ; Cảng thủy nội địa Yên Sơn; Trạm bơm Cống Chản, Trạm bơm Ngòi Mân)… là động lực mạnh mẽ để phát triển kinh tế, giao lưu buôn bán, trao đổi hàng hóa với thị trường trong và ngoài tỉnh.
Toàn xã có 13 thôn với 2.691 hộ dân, 11.655 khẩu (thời điểm 31/12/2022), chủ yếu là dân tộc Kinh, các dân tộc ít người như: Tày, Nùng, Hoa, Sán Dìu, Sán Chí, Cao Lan, Mường, Dao... chiếm khoảng 1% dân số. Nhân dân chủ yếu sống bằng nghề nông nghiệp và chăn nuôi.
Đảng bộ xã được thành lập từ ngày 10/10/1946 (lúc đó được gọi là chi bộ đảng xã Yên Sơn). Trải qua hơn 70 năm xây dựng và phát triển, hiện nay Đảng bộ xã có 18 chi bộ trực thuộc với 379 đảng viên.
Trên địa bàn xã có 3 trường học (THCS, Tiểu học, Mầm non) và 01 Trạm Y tế đáp ứng được cơ bản các nhu cầu về y tế, giáo dục của nhân dân.
* Một số kết quả nổi bật đạt được trong những năm qua:
- Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân hàng năm đạt 13,5-15% %/năm.
- Tổng giá trị sản xuất năm 2022 đạt 428 tỷ đồng.
- Tỷ lệ hộ nghèo: năm 2021 là 3,40%, đến 2022 giảm xuống còn 2,74%.
- Hàng năm, có 13/13 thôn đạt Làng văn hoá, 100% cơ quan đạt CQVH.
- Xã có 03 Di tích lịch sử- văn hoá cấp tỉnh được công nhận là Đình Chùa Nội Đông, Đình Chùa Chản, Chùa Mai Thưởng.
- Đảng bộ xã năm 2021, 2022 đạt Đảng bộ HTXSNV, Chính quyền, MTTQ và các đoàn thể nhân dân đạt tiên tiến và tiên tiến xuất sắc.
- Trong những năm qua, cán bộ và nhân dân xã Yên Sơn đã được UBND tỉnh, UBND huyện tặng nhiều Bằng khen, Giấy khen trong các phong trào thi đua yêu nước.
- Ngày 01/3/2023, xã được UBND tỉnh Bắc Giang công nhận xã đạt chuẩn Nông thôn mới năm 2022 tại Quyết định số 274/QĐ-UBND.
- Ngày 31/3/2023, xã được Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang phân loại đơn vị hành chính từ xã loại 2 lên xã loại 1 tại Quyết định số 473/QĐ-UBND.
BỘ MÁY TỔ CHỨC.
- Tổng biên chế CBCC hiện có 20 người, trong đó: Trình độ chuyên môn Thạc sĩ 03 người, Đại học 17 người; LLCT: Cao cấp 01 người, Trung cấp 18 người.
- Số máy thường trực của UBND xã: 02043.669.599.
