Theo kinh nghiệm của đồng bào, màu của xôi là: Xanh, đỏ, đen, tím, vàng (cũng có khi là màu trắng). Màu xanh được chiết xuất từ lá gừng, màu đen từ lá cây thau, màu vàng từ nghệ hoặc quả giành giành, màu đỏ được tạo từ lá cẩm hồng hoặc cẩm tía, màu trắng có sẵn của gạo nếp. Để tạo ra các màu sắc này, đồng bào lấy từng loại lá rừng trên nghiền nhỏ, chiết lấy nước đặc, ngâm riêng gạo với từng loại nước màu chừng 6 giờ đồng hồ rồi đồ xôi riêng từng loại. Gạo phải là nếp Phì Điền trồng trên nương với vị đậm đà hơn nếp bình thường.

Đồng bào quan niệm, đây không chỉ đơn thuần là món ăn, mà còn là tinh hoa văn hóa. Mỗi màu sắc mang ý nghĩa triết lý riêng, 5 màu tương ứng với với 5 chất trong ‘‘ngũ hành” có sự tương sinh, tương khắc.