STEM là một chương trình giảng dạy dựa trên ý tưởng trang bị cho người học những kiến thức, kỹ năng liên quan đến các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học - theo cách tiếp cận liên môn và người học có thể áp dụng để giải quyết vấn đề trong cuộc sống hàng ngày.

Giáo dục STEM trong giáo dục phổ thông thông qua hoạt động nghiên cứu khoa học của học sinh được triển khai thực hiện từ năm 2006 ở một số địa phương. Năm 2018, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành kế hoạch về việc thí điểm giáo dục STEM trong giáo dục phổ thông. Năm 2020 ban hành công văn về việc triển khai thực hiện giáo dục STEM trong giáo dục trung học. Đến nay, số lượng các trường triển khai bài dạy STEM tăng qua các năm. Năm học 2022-2023 có 75.478 lượt bài dạy STEM đã và đang được triển khai tại các cơ sở giáo dục trung học trên cả nước.

Nhiều ý kiến tại hội thảo khẳng định, Giáo dục STEM trong các trường trung học đã mang lại những kết quả quan trọng, góp phần đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức dạy học, gắn giáo dục nhà trường với việc giải quyết các vấn đề thực tiễn, phát huy tính tích cực, sáng tạo và tự chủ của học sinh, góp phần hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh, phù hợp với định hướng đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục phổ thông.

Tuy nhiên, việc xây dựng và thực hiện bài học STEM còn bộc lộ một số hạn chế như: Học tham gia phần nhiều ở phần thực nghiệm, việc thiết kế, xây dựng phương án thí nghiệm để giải quyết vấn đề phát hiện còn hạn chế; chưa nhiều cơ hội để học được áp dụng kiến thức đã học từ chương trình môn học giải quyết các tình huống trong thực tiễn; phần lớn các bài học là STEM kỹ thuật, chế tạo dụng cụ, học sinh thực hiện theo quy trình đã định trước, bài học STEM khoa học còn ít được triển khai.

Ông Ngô Quốc Đường - Trưởng phòng Giáo dục Trung học, Sở Giáo dục và Đào tạo Bắc Giang cho biết, năm học 2020-2021 là năm đầu tiên Bắc Giang triển khai giáo dục STEM ở khối trung học, số bài học STEM được triển khai là 768. Năm học 2021-2022, số bài học STEM được triển khai thực hiện là 1.241 bài và đến năm học 2022-2023, số bài học STEM được triển khai thực hiện là 1.885 bài, tăng 640 bài so với năm học 2021-2022 và tăng 1.117 bài so với năm học 2020-2021. Trong những năm qua, có nhiều giáo viên tâm huyết với việc xây dựng bài học STEM, có nhiều sáng kiến về thiết kế bài học STEM được công nhận sáng kiến có cơ sở và có phạm vi ảnh hưởng và hiệu quả áp dụng cấp tỉnh.

Phát biểu kết luận hội thảo, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng đề nghị Vụ Giáo dục Trung học tiếp thu ý kiến tại hội thảo, tiếp tục nghiên cứu xây dựng một số nội dung, mô-đun chuyên đề để tiếp tục bồi dưỡng, tập huấn cho giáo viên cốt cán trong việc triển khai thực hiện giáo dục STEM; nghiên cứu, tham mưu cho lãnh đạo Bộ ban hành văn bản hướng dẫn chỉ đạo chuyên môn trong giáo dục STEM; tổ chức tổng kết đánh giá việc triển khai chương trình giáo dục STEM cấp trung học một cách bài bản để từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục STEM. 

Sở Giáo dục và Đào tạo các tỉnh, thành, các trường học xác định giáo dục STEM là nhiệm vụ trọng tâm và là điều kiện để thực hiện thành công Chương trình giáo dục phổ thông 2018, do đó cần tiếp tục bám sát các văn bản của Bộ trong chỉ đạo triển khai giáo dục STEM. Nhưng triển khai với tinh thần chủ động, sáng tạo phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, đồng thời chủ động tổ chức tập huấn, trao đổi kinh nghiệm, theo dõi kiểm tra đánh giá phong trào giáo dục STEM từ cơ sở.

Bên cạnh đó, Sở Giáo dục và Đào tạo các tỉnh, các trường học cần linh hoạt, đa dạng trong tổ chức các hoạt động trong giáo dục STEM, có những hình thức khen thưởng cho tập thể, cá nhân kịp thời. Trong quá trình tổ chức giáo dục STEM không gây áp lực, quá tải, tốn kém cho nhà trường, phụ huynh, giáo viên và học sinh. Đồng thời huy động được các tổ chức, cá nhân tham gia vào giáo dục STEM để thúc đẩy giáo dục STEM trong các trường trung học./.

Diệu Hoa