Từ ngày 01/01/2018, Luật Trợ giúp pháp lý (TGPL) năm 2017 chính thức có hiệu lực pháp luật. Nếu như Luật Trợ giúp pháp lý năm 2006 quy định chỉ có 06 đối tượng được hưởng quyền trợ giúp pháp lý thì Luật TGPL 2017 đã mở rộng lên 14 đối tượng được quy định tại Điều 7 của Luật.
Thứ nhất, nhóm đối tượng được kế thừa hoàn toàn ở Luật TGPL 2006 là người có công với cách mạng (khoản 1) và người thuộc hộ nghèo (khoản 2).
Thứ hai, nhóm đối tượng được mở rộng. Từ “trẻ em không nơi nương tựa” trong Luật TGPL năm 2006 thì Luật TGPL năm 2017 đã đổi thành “trẻ em” (khoản 3) mà không phân biệt là có nơi nương tựa hay không.
Nếu như trong luật cũ thì người dân tộc thiểu số phải “thường trú” ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, nghĩa là phải Sổ hộ khẩu tại đó mới thuộc diện được hưởng quyền được TGPL, thì nay đối tượng đó đã mở rộng ra thành “cư trú ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn" (khoản 4) nghĩa là họ chỉ cần thường xuyên làm ăn, sinh sống ở đó kể cả thường trú hay tạm trú thì đều thuộc đối tượng thuộc diện TGPL.
Thứ ba, nhóm đối tượng bổ sung mới, đó là: Người bị buộc tội là đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi (khoản 5) đối tượng này đang thuộc trường hợp cơ quan tiến hành tố tụng phải chỉ định người bào chữa theo quy định Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 và người bị buộc tội thuộc hộ cận nghèo (khoản 6).
Thứ tư, nhóm đối tượng áp dụng có khó khăn về tài chính. Có 08 đối tượng được quy định tại khoản 7 Điều 7. Cụ thể, cha đẻ, mẹ đẻ, vợ, chồng, con của liệt sĩ và người có công nuôi dưỡng liệt sĩ khi còn nhỏ; người nhiễm chất độc da cam; người cao tuổi, người khuyết tật; người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi là bị hại trong vụ án hình sự; nạn nhân trong vụ việc bạo lực gia đình; nạn nhân của hành vi mua bán người theo quy dịnh của Luật Phòng, chống mua bán người; người nhiễm HIV. Như vậy, đối với nhóm đối tượng này phải đáp ứng hai điều kiện: Thuộc một trong tám diện trên và có khó khăn về tài chính, cụ thể là “người thuộc hộ cận nghèo hoặc là người đang hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng theo quy định của pháp luật” theo Điều 2 Nghị định số 144/2017/NĐ-CP ngày 15/12/2017 của Chính phủ Quy định chi tiết một số điều của Luật Trợ giúp pháp lý thì mới được hưởng quyền được TGPL.
Việc mở rộng đối tượng TGPL nêu trên đã thể hiện rõ nét sự quan tâm toàn diện của Đảng và Nhà nước đối với đối tượng yếu thế trong xã hội, tiếp tục thực hiện sâu rộng các chính sách về xóa đói giảm nghèo, chính sách dân tộc, chính sách nhân đạo, đền ơn đáp nghĩa và đảm bảo quyền con người, quyền công dân theo tinh thần của Hiến pháp./.
Chu Thảo
