"Nhà trọ công nhân an toàn, văn minh” - cải thiện điều kiện sống của CNLĐ

Theo Tổng Cục Thống kê, năm 2023, tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) của tỉnh Bắc Giang ước đạt 13,45%, dẫn đầu cả nước. Hiện Bắc Giang đang mở rộng và đầu tư xây dựng nhiều khu, cụm công nghiệp mới, do vậy số lượng công nhân tăng mạnh, nhu cầu về nhà ở công nhân cũng tăng theo. Nắm bắt được nhu cầu, nhiều nhà trọ, đặc biệt các nhà trọ ở quanh các khu, cụm công nghiệp được xây dựng nhằm đáp ứng nhu cầu của CNLĐ.

Về cơ bản các nhà trọ công nhân được đầu tư tự phát, xây dựng cao tầng khá kiên cố, đa phần các phòng trọ đều có công trình phụ khép kín, dành cho một đến hai người ở. Tuy nhiên ở các khu nhà trọ công nhân còn thiếu nhiều thiết chế văn hóa, các nhà trọ thường chật chội, thiếu ánh sáng, ẩm thấp. Một số khu nhà trọ công nhân còn để xảy ra tình trạng mất an ninh, tệ nạn xã hội. Một số chủ nhà trọ và người thuê trọ thực hiện việc đăng ký cư trú còn chậm; việc kiểm tra, hướng dẫn về công tác đăng ký, quản lý cư trú; an toàn phòng cháy chữa cháy và bảo đảm an ninh trật tự của một số lực lượng Công an cơ sở chưa thường xuyên...

Trước thực trạng đó, từ năm 2022, LĐLĐ tỉnh đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Đề án xây dựng “Nhà trọ công nhân an toàn, văn minh” giai đoạn 2022-2025. Sau 2 năm triển khai Đề án, mô hình “Nhà trọ công nhân an toàn, văn minh” góp phần cải thiện điều kiện sống của CNLĐ, xây dựng nếp sống văn minh, phát triển phong trào văn hóa, thể thao ở khu nhà trọ, nhà ở xã hội, đồng thời nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của công nhân và chủ nhà trọ, góp phần giữ gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội, bảo đảm môi trường sống của người lao động.

Điển hình như khu nhà nhà trọ của bà Đào Thị Oanh (thôn Song Khê 2, xã Song Khê, thành phố Bắc Giang) hiện có 46 phòng trọ cho thuê. Khu nhà trọ được bà Oanh xây dựng kiên cố, sạch đẹp, nghiêm chỉnh chấp hành các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, đóng thuế đầy đủ theo quy định; cơ sở vật chất đảm bảo về phòng chống cháy nổ. Bên cạnh đó, bà Oanh thường xuyên phối hợp với chính quyền xã vận động CNLĐ tham gia các buổi tuyên truyền, tư vấn pháp luật. CNLĐ thuê trọ ở đây ứng xử văn minh, nghiêm túc chấp hành nội quy nhà trọ và công tác phòng chống tệ nạn xã hội, tích cực tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ. Năm 2023, khu nhà trọ của bà Oanh được công nhận danh hiệu “Nhà trọ công nhân an toàn, văn minh”.

Chị Nguyễn Thị Loan, quê Lạng Sơn, hiện làm công nhân ở Khu công nghiệp Song Khê - Nội Hoàng (thuê phòng ở khu nhà trọ của bà Oanh) cho biết: “Bản thân tôi khá hài lòng khi sống tại khu nhà trọ này, ở đây có mức giá thuê trọ hợp lý, môi trường sống thân thiện, gần gũi. Bên cạnh đó, chủ nhà trọ thường xuyên phối hợp với các nhà trọ lân cận tổ chức giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao cho công nhân ở trọ; tổ chức sinh nhật hàng quý cho các thành viên trong khu trọ mang đến sự đoàn kết, hòa đồng nên tôi không muốn chuyển đi nơi khác”.

Hay như khu nhà trọ của anh Nguyễn Văn Dũng ở Tổ dân phố Núi Hiểu, phường Quang Châu, thị xã Việt Yên. Khu nhà trọ của anh có 55 phòng trọ, các phòng trọ đều được bố trí gọn gàng, đầy đủ điện chiếu sáng, chủ nhà trọ thường xuyên nâng cấp cơ sở vật chất, thiết bị nước, điện an toàn theo quy định. Cùng với việc nghiêm chỉnh chấp hành các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, đóng thuế đầy đủ theo quy định; đảm bảo cơ sở vật chất, an toàn cháy nổ, quy định phòng chống dịch bệnh theo quy định; phối hợp với chính quyền tổ chức các buổi tuyên truyền pháp luật, các hoạt động văn hóa, văn nghệ cho CNLĐ, anh Dũng thường xuyên hỗ trợ CNLĐ có hoàn cảnh khó khăn thuê trọ tại đây và tích cực tham gia các hoạt động từ thiện nhân đạo.

Phấn đấu đến năm 2025, cơ bản không còn nhà trọ tạm

Để cải thiện điều kiện sống của CNLĐ, tỉnh Bắc Giang đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2025, cơ bản không còn nhà trọ tạm, nhà trọ không đủ tiêu chuẩn theo quy định, 100% nhà trọ xây dựng mới đảm bảo an toàn sử dụng, phù hợp với tiêu chí theo quy định. Tất cả các chủ nhà trọ và công nhân ở trọ được tuyên truyền, vận động thực hiện nếp sống văn hóa, an toàn, văn minh. Hàng năm, tỉnh xây dựng từ 30 - 40 “Nhà trọ công nhân, nhà ở xã hội an toàn, văn minh” tiêu biểu để tạo sức lan tỏa nhằm nâng cao chất lượng các khu nhà trọ.

Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Nguyễn Văn Cảnh cho biết, hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 5.415 nhà trọ, trong đó có 5.019 nhà trọ có người đang thuê với 56.330 công nhân thuê trọ. Để việc xây dựng nhà trọ công nhân an toàn, văn minh đi vào thực chất, thời gian qua, các cấp Công đoàn tỉnh phối hợp với cấp chính quyền, cơ quan chức năng tuyên truyền, giáo dục để công nhân tuân thủ pháp luật, tham gia xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư và tránh xa tệ nạn xã hội.

Điển hình như các cấp công đoàn thường xuyên phối hợp với chính quyền, chuyên môn đồng cấp thường xuyên đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, vận động công nhân nghiêm chỉnh chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tuyên truyền giáo dục truyền thống văn hóa tốt đẹp của tỉnh, của huyện đến công nhân ở các khu nhà trọ công nhân. Phát huy hiệu quả của Tổ tự quản nhằm hòa giải các mâu thuẫn, tranh chấp ở khu nhà trọ công nhân, nhà ở xã hội góp phần giữ vững an ninh, trật tự tại địa phương. Đặc biệt, triển khai thực hiện có hiệu quả phần mềm "Quản lý nhà trọ" để người thuê trọ khai báo thông tin; hướng dẫn chủ nhà trọ về công tác đăng ký, quản lý cư trú. Đến nay có hơn 104.000 người thuê trọ đăng nhập sử dụng và khai báo thông tin trên Phần mềm quản lý nhà trọ.

Nhằm nâng cao chất lượng khu nhà trọ, nhà ở xã hội, UBND các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo các xã, phường, thị trấn có nhà trọ thường xuyên tuyên truyền các chủ nhà trọ sửa chữa, nâng cấp các phòng trọ, hoàn thiện các hạng mục thiết yếu, đảm bảo cơ sở vật chất phù hợp với quy chuẩn phòng trọ, nhà ở công nhân; niêm yết công khai giá phòng trọ, giá điện, nước. Phối hợp với Sở Xây dựng kiểm tra, hướng dẫn công tác xây dựng nhà trọ, nhà ở xã hội đảm bảo phù hợp với quy hoạch xây dựng và chất lượng công trình, quy chuẩn và các quy định của pháp luật về xây dựng.

Bên cạnh đó, LĐLĐ tỉnh tổ chức 48 buổi tuyên truyền, tư vấn pháp luật tại các khu trọ cho gần 14.000 CNLĐ và chủ nhà trọ tham gia; tổ chức 5 lớp tập huấn, tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho gần 300 chủ nhà trọ và các tổ tự quản về công tác bảo đảm an ninh trật tự, công tác phòng cháy chữa cháy; tổ chức Chương trình Sân chơi văn hóa “Giờ thứ 9” dành cho CNLĐ tại các câu lạc bộ nhà trọ; Chương trình “Nhà trọ văn minh - Tết không xa nhà” nhân dịp Tết Nguyên đán năm 2022, 2023, 2024 tại các khu nhà trọ; thăm hỏi, động viên, tặng quà, tặng bánh chưng cho CNLĐ ở các khu nhà trọ không về quê ăn Tết, với tổng trị giá gần 500 triệu đồng; phối hợp với Sở Công Thương, Ban Quản lý các Khu công nghiệp tỉnh tổ chức Chương trình “Gian hàng dành cho CNLĐ với các chương trình giảm giá, “Gian hàng 0 đồng” để “bán 0 đồng” cho gần 4.000 CNLĐ với trị giá hàng hóa gần 500 triệu đồng.

Tuyên truyền, vận động người dân xây dựng “Khu nhà trọ văn hóa”, “Khu nhà trọ an toàn văn minh”

Để phát huy hiệu quả mô hình “Nhà trọ công nhân an toàn, văn minh” góp phần nâng cao đời sống vật chất cũng như tinh thần của CNLĐ, Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Nguyễn Văn Cảnh cho biết thời gian tới cần tăng cường sự chỉ đạo cấp ủy các cấp, các cơ quan chuyên môn của tỉnh, huyện và UBND các xã, phường, thị trấn; thường xuyên rà soát, thống kê các nhà trọ đã xây dựng chưa đúng quy định, đề nghị chủ nhà trọ sửa chữa, xây dựng điều chỉnh, bổ sung những hạng mục, công trình đạt chuẩn. Thực hiện nghiêm việc quản lý quy hoạch, xây dựng nhà trọ công nhân, nhà ở xã hội bảo đảm phù hợp với quy hoạch chung, đúng tiêu chuẩn theo quy định. Tổ chức tốt các hoạt động quản lý, tuyên truyền giáo dục, văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao và các hoạt động xã hội, từ thiện tại các khu nhà trọ công nhân, nhà ở xã hội.

Tích cực tuyên truyền, vận động người dân, CNLĐ nâng cao cảnh giác phòng ngừa tội phạm. Duy trì số điện thoại đường dây nóng của công an tại các khu nhà trọ, gắn camera để giữ gìn an ninh trật tự… Ngoài ra, các ngành chức năng kết nối thông tin liên lạc thường xuyên qua mạng xã hội Zalo với các cơ sở trọ để vận động người dân tích cực tham gia xây dựng “Khu nhà trọ văn hóa”, “Khu nhà trọ an toàn văn minh”. Đưa tiêu chí sử dụng phần mềm quản lý nhà trọ là một trong các tiêu chí xét “Nhà trọ công nhân an toàn, văn minh”.

Tăng cường phối hợp với Công an tỉnh tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác tuyên truyền về phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc cho CNLĐ, chủ nhà trọ trên địa bàn tỉnh. Phát huy có hiệu quả các mô hình tổ chức quần chúng làm nhiệm vụ bảo đảm an ninh trật tự ở cơ sở, mô hình “Tổ tự quản về an ninh trật tự” góp phần bảo đảm an ninh trật tự tại các khu nhà trọ.

Tăng cường công tác an ninh trật tự, phòng, chống cháy, nổ trong các khu nhà trọ công nhân, phối hợp với chính quyền, địa phương và các chủ nhà trọ quản lý về nhân khẩu, tuyên truyền giáo dục, tổ chức các hoạt động bảo đảm an ninh trật tự, phòng chống cháy nổ, vệ sinh môi trường trong khu nhà trọ, an toàn vệ sinh phòng bệnh, tham gia các hoạt động xã hội, từ thiện trong khu nhà trọ công nhân, nhà ở xã hội. Tại những khu nhà trọ có Tổ tự quản, các cấp công đoàn thường xuyên duy trì tổ chức tuyên truyền về chính sách mới liên quan đến tiền lương, bảo hiểm xã hội... để người lao động kịp thời nắm bắt; thăm, tặng quà cho công nhân vào các dịp lễ, Tết...

Bên cạnh vai trò của tổ chức công đoàn cần có sự quan tâm của chính quyền địa phương, xây dựng nhà trọ công nhân an toàn, văn minh là nghĩa vụ và quyền lợi của cả chủ trọ và người lao động đến ở trọ./.

Diệu Hoa